Competenties, talenten en kwaliteiten:

Competenties, talenten en kwaliteiten worden vaak door elkaar gehaald. Ze zijn ook nauw aan elkaar verwant. Maar er is voor ons ook een duidelijk verschil.

 

Kwaliteiten

Kwaliteiten zeggen iets over wie je bent het zijn je unieke eigenschappen, bijvoorbeeld ‘bescheidenheid’, ‘inititiefrijk’, ‘geduldig’, ‘eerlijkheid’ of ‘sensitiviteit’.

Het gaat hier dus persoonlijke eigenschappen, die je al vanaf je geboorte hebt. Wat je verder in je leven hebt geleerd staat hier los van. het zijn kwaliteiten die je in je leven kan gebruiken en benutten en je zal je er relatief eenvoudig op kunnen ontwikkelen en te verbeteren. Wanneer je ze niet inzet of durft in te zetten dan ontwikkel je ze ook niet en kunnen ze zelf minder worden.

 

Persoonstypering

Mensen worden vaak door anderen omschreven met hun kwaliteiten. Dit zijn dus de eigenschappen die typisch voor die persoon zijn en waar anderen hem of haar ook aan kunnen herkennen. Bijvoorbeeld: mijn collega is erg attent, efficiënt en stelt zich altijd enthousiast en meewerkend op.

 

Talenten

Talent is de aanleg om iets heel goed te kunnen; we noemen dit ook wel de natuurlijk bekwaamheid of begaafdheid. Talenten zijn aangeboren en meestal persoon die ze bezit heel normaal. Ze ervaren het ook als gewoon en dat het niet veel moeite voor ze kost om het goed te kunnen. "Heb ik altijd al gehad"

Iedereen heeft één of meerdere talenten. De één heeft een talent voor leidinggeven of organiseren, een ander heeft een talent voor onderhandelen of voor het presenteren voor een grote groep. Vaak (h)erken je jouw eigen talenten dus niet terwijl ze jou wel uniek maken. 

Of jouw talenten tot uiting komen heeft vooral te maken met je drijfveren of te wel je motivatie. De behoefte om ergens wel of niet voor te gaan, zorgt er voor dat je met bepaalde dingen gaat experimenteren of juist laat voor wat het is.  Ook speelt je omgeving een rol. Zijn je kansen geboden om iets met je talent te doen of groei je op in een omgeving waarin je talent worden gestimuleerd of juist worden onderdrukt. Als je vader of moeder ondernemer is of technicus dan zullen deze talenten hiervoor bij jou ook eerder opvallen of juist worden gestimuleerd.

 

Samenhang talenten en kwaliteiten

Er is een sterke samenhang tussen talenten en kwaliteiten. Als je getalenteerd bent op een bepaald gebied dan is de kans heel groot dat je ook over de kwaliteiten beschikt. Spreek jij bijvoorbeeld met gemak voor grote groepen en weet je anderen hiermee te motiveren, dan beschik je waarschijnlijk o.a. over de kwaliteiten; ‘enthousiasme’, ‘energie’ en ‘bezieling’ beschikt.

 

Competenties

Competenties zijn een combinatie van enerzijds je persoonlijkheid (talenten vertaald naar kwaliteiten), motivatie en kennis en vaardigheden. Met andere worden wat je weet, kunt, wil/durft en wie je bent. Bij een competentie komt dus alles b ij elkaar.

  

In je opleiding doe je kennis op en ontwikkel je vaardigheden om jouw toekomstige beroep goed te kunnen uitoefenen en werk je dus aan je professionele competenties. Organisaties maken competentieprofielen om de verwachtingen, die bij de functie of rol horen, helder te krijgen. Ze leren je de kennis en vaardigheden die je moet bezitten om het beroep goed uit te kunnen oefenen. Het helpt dat je daarnaast over voldoende talent en kwaliteiten beschikt en de motivatie voor het vak.

Competenties worden ook wel skills genoemd en worden opgedeeld in twee categorieën; ‘hard skills’ en ‘soft skills’

 

Hard skills

Hard skills worden ook wel functionele of technische competenties genoemd. Ze zijn vaak gerelateerd aan functies, processen en rollen binnen een organisaties en zijn nodig om een specifieke job of taak tot een goed einde te brengen. Voorbeelden van hard skills: programmeren, werken met Excel, autorijden, frezen of verkopen.

 

Soft skills

Soft skills is een verzamelnaam voor de competenties in het werk die je nodig hebt om te managen en leidinggeven, ondernemen, analyse en besluitvorming (plannen en organiseren, oordeelsvorming, etc.), persoonlijke effectiviteit (luisteren, communicatie, samenwerken) en motivatie (inzet, initiatief, etc.).

 

Samenhang competenties en kwaliteiten

Natuurlijk is er een duidelijke samenhang tussen iemands kwaliteiten en het gemak waarmee iemand bepaalde vaardigheden aanleert. Zo zal bijvoorbeeld de kwaliteit ‘tact' het makkelijker maken om de vaardigheid van ‘onderhandelen’ aan te leren. En zal het, wanneer je de vaardigheid “programmeren” goed wilt beheersen, fijn zijn als je beschikt over de kwaliteiten ‘analytisch vermogen’, ‘accuraat, nauwkeurig en precies’ en ‘kwaliteitsgericht’.

‘Kwaliteiten hebben’ is dus niet hetzelfde als ‘competent zijn’. Kwaliteiten zijn in aanleg aanwezig en kunnen worden gebruikt en ontwikkeld. Competenties (vaak specifieke handelingen of activiteiten) kunnen worden aangeleerd en geobserveerd. Je kunt dus zien of iemand de competentie beheerst en niet of hij of zij de kwaliteit heeft. Er kan dus gemeten worden of je competent bent in de uitvoering door te observeren van de gedragscriteria van de competentie. Wanneer je competent bent voor een bepaalde functie is dit meestal omdat de kennis hebt, de vaardigheden hebt ontwikkeld, je gemotiveerd bent en durft en je in aanleg het talent hebt.

 

 

Voorbeelden van kwaliteiten

Kwaliteitenlijst

 

Aanwezigheid

Aanpassingsvermogen

Accuratesse

Alertheid

Alledaagsheid

Altruïsme

Aplomb

Attentheid

Baanbrekend

Bedachtzaamheid

Behoedzaamheid

Behulpzaamheid

Beleefdheid

Bereidwilligheid

Bescheidenheid

Beschouwen

Beweeglijkheid

Bezieling

Bezonnenheid

Blijheid

Bondigheid

Buigzaamheid

Confronteren

Consideratie

Correctheid

Creativiteit

Daadkracht

Degelijkheid

Dienstbaarheid

Diepzinnigheid

Diplomatie

Directheid

Doelgerichtheid

Doelmatigheid

Doordachtzaamheid

Duidelijkheid

Eenvoud

Eerlijkheid

Effectiviteit

Efficiëntie

Empathie

Energie

Enthousiasme

Ernst

Felheid

Feitelijkheid

Flexibiliteit

Fijngevoeligheid

Fijnzinnigheid

Geaardheid

Gedecideerdheid

Gedegenheid

Gedrevenheid

Geduld

Geestdrift

Geestigheid

Geleidelijkheid

Generositeit

Genuanceerdheid

Gereserveerdheid

Gevoeligheid

Gewoonheid

Gezelligheid

Gulheid

Grandeur

Grenzen stellen

Grondigheid

Groothartigheid

Grootmoedigheid

Harmonie

Hartstocht

Helderheid

Hoffelijkheid

Hulpvaardigheid

Humor

Idealisme

Ingetogenheid

Initiatief

Inlevingsvermogen

Innovativiteit

Inschattingsvermogen

Inschikkelijkheid

Invoelingsvermogen

Kalmte

Klaarheid

Kracht

Lankmoedigheid

Losjes

Loslaten

Loyaliteit

Luchthartigheid

Luister

Moed

Nauwgezetheid

Nederigheid

Nijver

Nuchter

Observeren

Omzichtigheid

Onbaatzuchtigheid

Ongekunsteld

Ontspannen

Ontvankelijkheid

Onverdrotenheid

Onverholenheid

Openhartigheid

Openheid

Opgewektheid

Oplettendheid

Oprechtheid

Optimisme

Ordelijkheid

Overlaten

Plechtigheid

Plooibaarheid

Pragmatisme

Praktisch

Precies

Proefondervindelijkheid

Profilering

Realisme

Receptiviteit

Rechtgeaardheid

Relativisme

Relaxedheid

Resoluutheid

Ronduit

Royaal

Rust

Secuur

Serieusheid

Soberheid

Sociabel

Souplesse

Spaarzaamheid

Spontaniteit

Standvastigheid

Stelligheid

Stijl

Strengheid

Striktheid

Tact

Tederheid

Terughoudendheid

Toegankelijkheid

Toegeeflijkheid

Toewijding

Vastberadenheid

Vastbeslotenheid

Vasthoudendheid

Veelzijdigheid

Verdraagzaamheid

Verlegenheid

Vernieuwend

Vertrouwen

Volgzaamheid

Volhardendheid

Voorkomendheid

Vooruitstrevendheid

Voorzichtigheid

Vormelijkheid

Vriendelijkheid

Vrolijkheid

Vrijgevigheid

Waakzaamheid

Weloverwogenheid

Werkelijkheidszin

IJver

Zachtheid

Zakelijkheid

Zelfbewustheid

Zelfstandigheid

Zelfverzekerdheid

Zelfverantwoordelijkheid

Zorgeloosheid

Zorgvuldigheid

Zorgzaamheid

Zuinigheid