REYNAARDE TALENTONTWIKKELING
030 - 60 627 11
INFO@REYNAARDE.NL
Conflicthantering - Thomas Kilmann Conflictstijlen
De conflictstijlen van Thomas Kilmann.
Kenneth W. Thomas en Ralph H. Kilmann hebben een model ontwikkeld wat inzicht geeft in de verschillende conflictstijlen om met een
conflict om te gaan. Hieronder nemen we je mee in de belangrijkste inzichten van dit model van conflicthantering.
Wat is een conflict?
Zowel zakelijk als privé hebben we conflicten en eigenlijk gaan die de gehele dag door. Vanuit de theorie van conflicthantering spreken we al snel van een conflict. We hoeven gen grote weerstand of ruzie te hebben als we een conflict hebben. Ook bij een verschil van mening, belangen of ideeën spreken we al van een conflict. Hoe we vervolgens met dit conflict omgaan heeft alles te maken met je persoonlijkheid, je belang bij de relatie en de kwestie waar het om gaat.
Voor iedereen is een conflict anders. De ene persoon wordt er niet koud of warm van en gaat gemakkelijk conflicten aan, de ander loopt dagen de piekeren en uit te stellen, voor het gesprek aan te gaan. De één wil graag winnen en zal alles op alles zetten de ander ziet al snel het belang van de ander in en laat zich vaak makkelijk overtuigen.
Voorkeurstijl
Het is goed om van jezelf te weten wat je voorkeursstijl is. Binnenkort plaatsen we hier een test om je eigen voorkeurstijl te ontdekken. Je voorkeursstijl zal je over het algemeen vaker toepassen dan de andere stijlen. Dit komt omdat het dicht bij je persoonlijkheid, motivatie of drijfveren ligt. Daarnaast ken je jezelf in deze conflictstijl het beste en heb je daar de meeste ervaring mee. Kortom een beproefde en bekende conflictstijl voor jezelf.
Maar is dat ook in alle situaties de beste keuze? Om deze vraag te beantwoorden moet je eigenlijk eerst een analyse maken van je eigen belangen en die van de ander. Daarnaast speelt macht, afhankelijkheid, wederzijdse belangen en hiërarchie een rol. Dit laatste heeft o.a. effect op je belang van het behouden van een goede relatie.
Fight, Flight or Freeze
De stijlen zijn gebaseerd op enerzijds de natuurlijke afweermeganisme, ook wel Fight, Flight or Freeze genoemd. De stijlen van Thoams en Kilmann zijn hiervan afgeleid: Vechten (doordrukken), Vluchten (Vermijden) of Bevriezen (Toegeven).
Daarnaast zijn er stijlen die we ons zelf hebben aangeleerd. We kunnen immers als mensen met elkaar communiceren en een oplossing zoeken. Dat kan via Samenwerken of door een Compromis te sluiten.
In een professionele context is er vaak de neiging om voor je belangen op te komen want je wilt immers je doelen en resultaten behalen. Daarnaast speelt bijna altijd het behouden van de relatie met de ander een rol van betekenis. Je hebt elkaar immers nog vaker nodig en wil dat de communicatie met de ander goed blijft verlopen. Dus aan de ene zijde speelt het rekening houden met je eigen belang een rol en aan de ander kant het belang van de ander. Denk je alleen aan je eigen belang dan heeft dat vaak gevolgen voor de relatie. Denk je vooral aan het belang van de ander dan geef je misschien te veel toe.
Er is geen goede of slechte conflictstijl. Iedere stijl kan nuttig zijn in een bepaalde context. Soms is het belang van de ander gewoon groter dan je eigen belang en dan is het goed om toe te geven aan de ander. Soms is het conflict het niet waard om aan te gaan. Je voelt dan te weinig belang, pick your battle. Een ander conflict kan zo essentieel zijn voor de voortgang van je werk of project dat je juist op je strepen moet gaan staan. Door te gaan samenwerken komen we misschien wel op een oplossing waar we ons beide in kunnen vinden. Lukt dat niet dan kunnen we allebei met minder genoegen nemen en hebben we een compromis.
Op de horizontale as staat de behoefte aan meewerken. Hiermee zorg je voor het belang van de ander. Op de verticale as staat assertiviteit. Oftewel: opkomen voor je eigen belang. De combinatie tussen deze twee geeft uiteindelijk vijf stijlen. Hieronder leggen we ze één voor één uit.
Conflictstijlen Thomas Kilmann
Conflictstijl 1: Vermijden
De stijl die linksonder staat in het model noemen we Vermijden. Hierbij zorg je beperkt voor het belang van de ander én ook beperkt voor je eigen belangen. Vermijden kan echter wel een mogelijkheid zijn om een conflict diplomatiek te ontlopen, het conflict uit te stellen tot een beter moment of je gewoon onttrekken aan een bedreigende situatie. Met deze stijl realiseer je geen doelen en belangen en je verbetert de relatie ook niet. Daarom wordt hij wel de VERLIES/VERLIES stijl genoemd. Verleidelijk dus om te zeggen dat dit geen effectieve stijl is. Dat echter klopt niet. Met deze stijl kan je afstand creëeren en daarmee bijvoorbeeld tijd winnen om het conflict objectief te bekijken, informatie in te winnen of je beter voor te bereiden. Als je jezelf of de ander de kans wilt geven om af te koelen, dan is dit ook een prima stijl.
Conflictstijl 2: Doordrukken
Linksboven in het model vinden we de stijl Doordrukken. Dit wordt ook wel de vechtende stijl genoemd: je zorgt hiermee voor je eigen belang en houd niet of te beperkt rekening met de belangen van de ander. Dit neomen we ook wel de WIN/VERLIES stijl. Je focust ligt zo meer op het bereiken van het doel dan op de goede relatie. Je kan je voorstellen dat je jezelf hiermee niet al te geliefd maakt. Als je doorslaat in deze assertieve stijl, dan kan dit directief en agressief overkomen. Als het doel of belang voor jou heel erg belangrijk is, of als je zeker weet dat je in je recht staat, is het wel een goede strategie.
Conflictstijl 3: Toegeven
Rechtsonder vinden we de stijl “Toegeven”. Dit is een stijl waarin je vooral zorgt voor de doelen en belangen van de ander en niet voor jezelf. Deze stijl maakt dat je aardig gevonden wordt maar hiermee loop je wel het risico dat je je eigen doelen en belangen niet gaat behalen. Vandaar dat we dit de VERLIES/WIN stijl noemen. Het gevaar is dus dat anderen over je heen lopen. Het is verstandig om toe te geven als het resultaat niet zo belangrijk is en je de vrede wilt bewaren. Ook is deze stijl passend als de belangen van de ander zwaarder wegen dan je eigen belangen. In onderhandelingen wordt deze stijl ook tactisch ingezet. Als je iets toegeeft, wat voor jezelf minder belangrijk is, kan je dit als troef in je achterzak houden. Bij een ander belang kan je deze troef op tafel leggen: "ik ben net met jou meegegaan en toegegeven, ik vind dat jij nu ook wat water bij de wijn moet doen."
Conflictstijl 4: Compromis sluiten
In het midden staat “Compromis sluiten”. Je zoekt naar een overeenkomst die voor iedereen acceptabel is. Enkele van onze belangen zitten in het compromis, maar we hebben ook allemaal iets moeten toegeven op onze doelen en belangen. Een WIN/VERLIES, VERLIES/WIN situatie. Het nadeel hiervan is dat we allebei niet helemaal tevreden zijn, maar ook niet echt ontevreden. Deze stijl zien we ook vaak terug als een manier om het exploreren te vermijden. De wil of tijd is er niet om naar oplossingen te zoeken waarin al onze doelen en belangen zijn verwezenlijkt.
Conflictstijl 5: Samenwerken
Als laatste de win-win oplossing, deze stijl heet Samenwerken en hij wordt ook wel de Explorerende stijl genoemd. Deze stijl is zowel assertief als coöperatief. Je hebt aandacht voor eigen doelen en belangen die van de ander. WIN/WIN dus. Met deze stijl vind je de balans tussen de verschillende belangen door rustig het probleem te onderzoeken en in kaart te brengen. Hierdoor zoek je een oplossing die voor beide personen ideaal is. Waarom kiezen als misschien beiden kan. Het is vaak iets waar je niet in eerste instantie aan hebt gedacht. Een mooie stijl als het doel belangrijk is voor jou en ook de samenwerking goed moet blijven.
Wat is jouw voorkeursstijl?
Je hebt waarschijnlijk voorkeur voor een van de stijlen. Misschien ben je bijvoorbeeld erg assertief en zorg je altijd dus goed voor jezelf. Je behaalt altijd je doelen maar vergeet de relatie misschien. Als jij je hierin herkent, helpt het als je leert ook naar het belang van de ander te kijken. Andersom komt ook voor. Teveel zorg voor de ander zorgt ervoor dat andere mensen over je heen lopen. In beide gevallen is het goed om te zien dat je voor beide belangen kunt zorgen. Als je leert samenwerken gaan beide partijen tevreden de deur uit.
